مقدمه

     دعا صمیمی ترین شیوة ارتباط بندگان با خداوند است كه از رهگذر آن هر كس به فراخور جهان وجود خود با ساحت قدس ربوبی راز و نیاز می كند: یكی برآورده شدن نیازهای خرد و كلن دنیوی را می طلبد؛ دیگری، شرمنده از سیاهی نامة عمل خویش بخشایش الهی را درخواست می كند؛ بنده ای دیگر كه گام در راه پرنشیب و ف راز سلوك معنوی نهاده و شراب معنا، پیمانة جانش را لبالب ساخته، توشه ای افزوت تر طلب می كند؛ در مرتبه ای بس فراتر اولیای الهی از آن كه بنا به ضرورت با ابنای زمان در آویخته و از غرقه شدن در دریای عشق و تماشای جلوة جمال و جلال حق، ساعاتی محروم مانده اند، با اشك سوز، عذر تقصیر می آورند و توفیق جبران گذشته را از دوست انتظار   می برند. باری، در این سوی دعا، بندگانی با هزاران خواسته، با اشك و آه، یك سره  جویای خواستة خودند. در سوی دیگر وجودی ایستاده كه خداوندگاری زیبندة او است و خور را بیش از همه به صفت «رحمان» و «رحیم» موصوف كرده، و در نخستین آیات كتابش خود را كریم دانسته است[1]؛ خداوند آنقدر بدبار است كه از اصرار فزون از حد بندگانش رنجور نمی شود، و چنان بر قلة فرازمند جود و سخا ایستاده كه هرچه ببخشد، خزینه های كرمش پایان      نمی گیرد، و چنان قدرتمند است كه در راه اجابت خواست بندگانش، هزاران مانع خرد و كلان را از سر راه برمی گیرد. از همه شیرین تر آن كه نه بارگاه او حاجبی دارد و نه لختی آسایش می طلبد تا نیاز داران را براند و به زمانی دیگر حواله دهد. بندگانش همیشه و همه جا ، در خلوت و جلوت، در مكنت و در نكبت، ریسمان دل را به آسمان مهربانی اش پیوند می زنند، و جانشان را با امید به او روشنایی می بخشند. آیا چنین معبودی زیبندة راز و نیاز و دعا و حاجت خواهی نیست؟[2]

1- «اقراء و ربك الاكرم، الذی علم بالقلم» (علق، آیهة 5-4)

2- علی اكبر ارشاد، دانشنامة امام علی (ع)، ج4، تهران: مركز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی، ص 317 و 318

فهرست مطالب

فصل اول- مفهوم وتبیین گسترده دعا

1-    مقدمه

2-    دعا در لغت و اصطلاح

3-    تعریف دعا

4-    انواع دعا

5-    ارزش و اهمیت دعا

6-    فلسفه دعا

7-    دعا در آیات

8-    دعا در روایات

9-    شرایط و استجابت دعا

10-دعای پیامبران

11-دعای ائمه

12-امر به اكتار دعا

فصل دوم- دعا و اثرات آن

1-    مقدمه

2-    بركرداندن قضای الهی

3-    بخشایش گناه

4-    برآورده شدن خواست ها

5-    جلب روزی

6-    ایجاد آرامش در انسان

7-    دعا و  انگیزة سالم

8-    دعا و اعتماد به نفس

9-    دعا و عواطف

10-دعا و خودشكوفایی

11-دعا و سیاست

فصل سوم- اضطراب و درمان آن از طریق دعا

1-    مقدمه

2-    اضطراب در لغت و اصطلاح

3-    علایم اضطراب

4-    انواع اضطراب

5-    عوامل ایجاد اضطراب از دیدگاه اسلام

6-    آثار اضطراب

فصل چهارم- عوامل از بین بردن اضطراب و نگرانی

1-    مقدمه

2-    ایمان به خدا داشتن

3-    با تقوا بودن

4-    توكل داشتن بر خدا

5-    عبادات

6-    صبر

7-    توبه

8-    افكار مثبت