فهرست مطالب

جغرافیای تاریخی آذربایجان در دوره صفویه

تقسیمات كشور ایران :

حكومت سیاسی در ایران :

مشاغل و كارهای ایرانی‌ها:

تعیین حدود ایران :

آب و هوا

كشاورزی و زراعت:

زراعت نزد روستائیان آسیا:

زراعت

تاریخ كشاورزی

كشاورزی در ازمنة ماقبل تاریخ :

كشاورزی در عهد باستان :

محصولات باغستانها و میوه‌های رایج در ایران :

آبیاری و كشاورزی

شیوه‌های آبیاری در ایران :

آبیاری بوسیلة قنات :

آبیاری بوسیلة نهركشی :

بندها و سدها:

مالكیت و نظارت بر شبكه‌های آبیاری:

زنجان

مرند

صوفیان

سیه چشمه

روستای كلخوران:

وصف بین راه قزوین تا ساوه:

وصف كارِری از شهر سلطانیه

وصف تاورنیه از مابین راه اردبیل تا قزوین :

وصف كارِری از كاروانسرای پامچی و شهر صوفیان:

وصف راه مرند تا دهكده كرین یاكذا:

مرند در دوران صفویه :

مرند در دوران صفویه:

كاروانسرای پیام :

كاروان‌سری خواجه نظر:

كركه یا كرگج

مزارعه

شرط‌های مزارعه:

احكام مزارعه:

علوج و مزارعه :

خراج و مزارعه:

مساقات

مزارعه و مؤاكره :

نظام اكاره یا نظام برزگری :

وضعیت اراضی كشاورزی ایران و آذربایجان

اراضی ایران بطور كلی یعنی اراضی جلگه و دشت ایران به استثناء گیلان و مازندران خشك و شنی بوده و خاك سرخ رنگی دارد و در غالب این دشتها فقط بوته و خار می‌روید ولی اراضی واقع در دره‌ها و دامنه كوه‌ها كه غالب دهات و آبادیهای ایران در آن واقع است سرسبز و حاصل‌خیزند در این نقاط با استفاده از آب چشمه‌های دامنه‌های كوه‌ها/ اراضی كشاورزی و باغات را آبیاری می‌كنند زیرا میزان بارندگی در ایران كم است و به امید آب باران نمی‌توان زراعت كرد. زمین‌های زراعتی را ایرانی‌ها بطور خاصی «كردبندی» نموده و در شیارهای آنها شبها آب می‌اندازند تا در آفتاب روز بعد كاملاً مستعد برای رشد و نمو گیاهان شود و برای شخم زدن اراضی كشاورزی معمولاً از گاوآهن استفاده می‌نمایند و در زمین‌های كشاورزی بیشتر برنج و گندم و جو می‌كارند و قسمتی از آنها را هم به كشت ارزن ، عدس ، نخود و لوبیا اختصاص می‌دهند و كشت كنجد در ایران معمول بوده و از دانه‌های آن روغن می‌گیرند كه به آن "شیربخت" می‌گویند و در پختن غذاها بكار می‌برند و دهاتی‌ها گاهی آن را مخلوط با دانه‌های دیگر بود داده و می‌خورند و پنبه در همة ایالات ایران كشت می‌شود