دورۀ نوجوانی دوره ای است كه در مصادف با تغییر و انتقال در برگ[1]، 1990 ) . استقلال نسبی از والدین و وابستگی به گروه همسالان و دوستان ، رشد و تحول مفهوم خود و هویت یابی اجتماعی و جنسی ، اتتخاب رشته تحصیلی ، برنامه ریزی برای دانشگاه و انتخاب شغل از جمله عواملی هستند كه برای نوجوانان تنیدگی هایی را ایجاد می كنند (فورنت[2] و همكاران ،1998 ) اینعوامل تنیدگی زا توأم با خواست ها و تقاضا های آموزشی در محیط مدرسه و انتظارات والدین از نوجوانان ، سلامت و بهداشت روانی آنها را به مخاطره می اندازد و بر عملكرد كلیو تحصیلی آنها تأثیر منفی می گذارد (نایمی[3] و واینیوماكی[4] ،1999 ) پژوهش ها حاكی استافرادی كه در رویارویی با چنین مسائلی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند ، آسب پذیر بوده و مشكلاتی نظیر افسردگی ، اضطراب ، تنهایی و احساس طرد شدگی ، كمرویی ، خشم ، تعارض بین فردی و....را تجربه می كنند. در عین حال پژوهش های بیشماری حاكی است كه بسیاری از مشكلات بهداشتی و اختلالات روانی – عاطفی ریشه های روانی – اجتماعیدارند و ارتقای مهارتهای مقابله ای و توانایی های روانی – اجتماعی در بهبود و سلامت روانشناختی افراد بسیار مؤثر است . این توانایی ها فرد را برای مقابله مؤثر باموقعیت هایتعارض زا یاری می كند و شخص را قادر می سازد تا در رابطه با سایر افراد جامعه ، فرهنگ و محیط خود به گونه ای مثبت و سازگارانه عمل كرده و سلامت به ویژه سلامت روانی خود را تامین كند . به همین دلیل در سالهای اخیر آموزش مهارتهای زندگی[5] برای آماده نمودن افراد هنگام مقابله با مشكلات و فشارهای زندگی و ایجاد رفتارهای مثبت و كاهش رفتارهایمنفی و در نتیجه دستیابی به زندگی موفقیت آمیز مورد توجه روانشنا سان و دست اندر كاران نظام های آموزشی قرار گرفته است.

فهرست مطالب

۱-۱- مقدمه ۵

فصل اول مسأله مورد بررسی ۵

۱-۲- بیان مسأله ۸

۱-۳- ضرورت و اهمیت پژوهش ۱۵

۱-۴- اهداف پژوهش ۱۹

۱-۴-۲- اهداف جزئی : هدف های جزئی این پژوهش عبارتند از : ۲۰

۱-۵- فرضیه های پژوهش ۲۰

۱-۶- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها ۲۱

۱-۶-۱- سلامت روانشناختی ۲۱

۱-۶-۳- شیوه های حل تعا رض بین فردی ۲۳

۱-۶-۳- مهارت جرأت ورزی ۲۴

فصل دوم پیشینه تحقیق و پایه های ۲۵

نظری ۲۵

۲-۱- مفهوم سلامت ۲۶

۲-۲- ابعاد سلامت ۲۷

- سلامت روان شناختی ۲۸

بهداشت روان ۳۶

ب) ارتباطات ارتباطی ۳۷

۲-۳-۱-حل مساله ۳۹

ب) مهارت های خاص حل مساله : ۴۵

۲-۳-۱-۲- راهبردهای مقابله ای ۴۷

۲-۳-۱-۴- نقص در حل مسأله و بروز مشکلات روانشناختی در افراد ۵۰

۲-۳-۲- حل تعارض بین فردی ۵۵

۲-۳-۲-۱- تعریف و ماهیت تعارض ۵۶

تعارض و تضاد میان ارزش ها : ۶۳

۲-۳-۲-۴- سبک های حل تعارض ۶۷

۲-۳-۲-۵- روشهای پیشگیری و مهار تعارض ها ۷۱

۲-۳-۳- جرأت ورزی یا ابزار وجود ۷۵

۲-۳-۳-۱- تعریف جرأت ورزی ۷۶

۲-۳-۳-۲- اثر بخشی جرات آموزی در کنترل مشکلات روانشناختی ۷۷

۲-۳-۳-۴- سبک های پاسخدهی افراد ۸۰

۲-۳-۳-۶- مؤ لفه های جرأت ورزی ،افراد بایستی بر چهار مؤلفه ابراز وجود مسلط باشند که عبارتند از : ۸۴

فصل سوم روش شناسی تحقیق ۸۸

۳-۳- جامعه آماری ۹۰

-۴-۴نمونه و روش نمونه گیری ۹۰

۵- ابزارهای جمع آوری اطلاعات ۹۱

۳-۵-۱- مقیاس SCL-90-R 91

3-5-3- مقیاس نسخه دوم شیوۀ مقابله با تعارض رحیم (راسی- II) 99

الف) معرفی مقیاس : ۹۹

۳-۵-۴- مقیاس جرأتمندی جرابک ۱۰۲

الف) معرفی مقیاس ۱۰۲

ج) شیوه نمره گذاری و تفسیر نمرات: ۱۰۳

فصل چهارم ۱۰۶

یافته های تحقیق ۱۰۶

۴-۱- فراوانی گروه ها ۱۰۷

۴-۲-تحلیل نتایج بر اساس فرضیه های تحقیق ۱۰۸

جدول ۴-۵- نمرات آزمودنی ها در پس آزمون شیوۀ حل مسأله ۱۱۳

جدول ۴-۶ نمرات آزمودنی ها در پیش آزمون پرسشنامه جرأتمندی جرابک ۱۱۵

ب) آمار استنباطی ۱۱۹

جدول ۴-۱۰ نتایج تحلیل کوواریانس یکطرفه ؛ متغیر وابسته : سلامت روانی ۱۲۰

الف)شیوه حل تعارض سازنده ۱۲۱

الف)حل مسأله سازنده ۱۲۴

فصل پنجم ۱۳۱

۵-۲- محدودیت های پژوهش ۱۳۹

پرسشنامه ۱۴۱

آزمون SCL-90 141

2-1- مفهوم سلامت ۱۴۷

۲-۲- ابعاد سلامت ۱۴۸

- سلامت معنوی ۱۴۹

- سلامت روان شناختی: ۱۵۰

۲-۳-مهارتهای زندگی و مهارت های ارتباطی ۱۵۵

بهداشت روان ۱۵۸

ب) مهارت های ارتباطی ۱۵۸

۲-۳-۱-حل مساله ۱۶۰

۲-۳-۱-۱- مؤلفه های حل مسأله ۱۶۲

ب) مهارت های خاص حل مساله : ۱۶۶

۲-۳-۱-۲- راهبردهای مقابله ای ۱۶۹

۲-۳-۱-۳- سبکهای حل مساً له ۱۷۲

۲-۳-۱-۴- نقص در حل مسأله و بروز مشکلات روانشناختی در افراد ۱۷۳

۲-۳-۲- حل تعارض بین فردی ۱۷۹

۲-۳-۲-۲- انواع تعارض ۱۸۵

الف )تعارض فرد با خود ۱۸۵

ب ) تعارض های گروهی و سازمانی ۱۸۶

۲-۳-۲-۳- منابع تعارض ۱۸۸

۲-۳-۲-۴- سبک های حل تعارض ۱۹۲

۲-۳-۲-۵- روشهای پیشگیری و مهار تعارض ها ۱۹۶

منابع مورد استفاده ۱۹۹

الف)منابع فارسی ۱۹۹